حمل، انبار و استفاده آسان اوره در کنار قابلیت ترکیب آن با دیگر کودهای جامد، آن را به پرکاربردترین نوع کود در جهان تبدیل نموده است. همچنین اوره ماده اولیه تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی مهم از جمله انواع پلاستیک، انواع چسب، رزین اوره ای، وسایل آرایشی، خمیر دندان، فرمالدهید، خوراک دام، تهیه پودرهای آتش نشانی و … می باشد. اوره در سیستمهای خودرو نیز به منظور کاهش آلاینده های NO دار که در گازهای حاصل از احتراق موجود هستند، کاربرد دارد.
کشورهای آسیایی بخش عمده ای از تولید و مصرف اوره را در اختیار دارند. کشور چین بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده کودهای شیمیایی در جهان می باشد. از جمله عواملی که بر عرضه و تقاضای اوره و در نهایت قیمت آن تاثیرگذار می باشند می توان به وضعیت اقتصادی جهان به خصوص کشور چین، تعرفه صادرات اوره در چین، نرخ رشد جمعیت جهان و الگوی مصرف، قیمت مواد اولیه موردنیاز در تولید اوره مانند زغالسنگ، گاز طبیعی و آمونیاک، ویژگیهای کودهای جایگزین کودهای نیتروژن دار، وضعیت آب و هوا، سطح زیرکشت محصولات کشاورزی در جهان و قیمت محصولات کشاورزی اشاره نمود.
در شکل زیر، فرایند تولید اوره از گاز طبیعی آورده شده است:
همانگونه که از شکل فوق نمایان است، گاز طبیعی به عنوان خوراک مصرف می گردد. این گاز پس از گوگردزدایی و جدا شدن گازهایی مثل هیدروژن و اکسید کربن و آب تبدیل به آمونیاک می شود. در مرحله بعد، آمونیاک تولید شده همراه با دی اکسید کربن به اوره تبدیل می شود.
صرف نظر از موقعیت خاص کشور چین که به دلیل فراوانی زغالسنگ و نبود شبکه انتقال گاز طبیعی در این کشور، همچنان از زغالسنگ به عنوان ماده اولیه اصلی در تولید آمونیاک استفاده می کند، حدود ۷۰-۶۰ درصد از تولیدات جهانی آمونیاک با توجه به مصرف انرژی پایین و ارزان بودن بر پایه استفاده از گاز طبیعی می باشند. بایستی توجه داشت که مصرف بیش از اندازه زغالسنگ بحران آلودگی را به همراه دارد و با توجه به اینکه چین در پیمان کیوتو متعهد شده است که مقدار 2CO تولیدی کشورش را کاهش دهد و سیاست این کشور مبنی بر کم کردن ذرات معلق می باشد، به طور حتم چین استفاده از زغالسنگ را کاهش می‌دهد.
در نمودار زیر، قیمتهای جهانی اوره در ماههای اخیر آورده شده است:
همانگونه که از نمودار فوق ملاحظه می گردد، روند صعودی نرخهای جهانی اوره در ماههای اخیر پس از اصلاح کوتاه مدتی ادامه یافته است.
صنعت اوره در ایران
مصرف داخلی اوره ایران بسته به شرایط آب و هوایی حدود 1.7 تا 2.5 میلیون تن است. در شرایط فعلی تولید اوره کشور حدود 6 میلیون تن در سال است. با فرض بهره برداری از همه طرحهای توسعه در حال اجرا، این رقم به 12 میلیون تن در هر سال خواهد رسید. در جدول زیر، نام و برخی مشخصات پتروشیمی های اوره ساز بازار سرمایه آورده شده است:
در جدول زیر، به بررسی عملکرد پتروشیمی های اوره ساز بازار سرمایه در دوره نه ماهه سال جاری می پردازیم:
*با توجه به اینکه سال مالی شپدیس منتهی به شهریور می باشد، داده های سه ماهه آن ارائه گردیده است.
با توجه به این که اطلاعات تفصیلی و جزئیات مربوط به فروش داخلی در یادداشت های همراه صورتهای مالی آورده می شود، در جدول زیر به بررسی عملیات فروش اوره سازان در داخل کشور در سال مالی گذشته می پردازیم:
همانگونه که از جدول فوق ملاحظه می گردد، خراسان بیشترین نسبت فروش اوره کشاورزی به کل فروش و شپدیس بیشترین حجم فروش اوره کشاورزی را در میان اوره سازان فعال در کشور دارا می باشند.
لازم به ذکر است هر مجتمع اوره ساز ملزم به عرضه حداقل 20% از محصولات تولیدی خود به شرکت حمایت خدمات کشاورزی با نرخ معین می باشد. در روز گذشته خبری با مضمون حکم دیوان عدالت اداری مبنی بر الزام دولت به خرید اوره براساس قیمت عرضه در بورس کالا منتشر گردید. با توجه به اینکه تاثیر این حکم در سودآوری شرکتها از سال آتی نمایان می گردد به بررسی اثر این حکم در سود سال آتی می پرازیم. فرض می کنیم که درصد فروش به سازمان حمایت کشاورزی همانند سال گذشته باشد و نرخ دلار در محاسبه قیمت خوراک پتروشیمی ها همانند رویه فعلی لحاظ شده است. در صورتی که نرخ های فعلی بورس کالا برای فروش سال بعد شرکت ها را در نظر بگیریم در این شرایط میزان افزایش در سود هر سهم از این محل (نسبت به فروش شرکت ها به سازمان حمایت کشاورزی) در جدول زیر نمایش داده شده است.
قابل ذکر است که با توجه به افزایش ظرفیت شپدیس در سال آتی درصد فروش این شرکت به سازمان حمایت کشاورزی معادل 20 درصد و همچنین با توجه به عدم فروش این شرکت بورس کالا، نرخ فروش صادراتی این شرکت در گزارش ماهانه منتشره آذر ماه مبنای محاسبه قرار گرفته است. همچنین با توجه به اینکه سال مالی شپدیس منتهی به شهریور می باشد و تاثیر این حکم از ابتدای سال 97 بر شرکتها دیده می شود، در محاسبه تناژ فروش اوره این شرکت به شرکت حمایت خدمات کشاورزی نصف کل فروش برآوردی سال مالی 97 مبنای محاسبات قرار گرفته است.
- منبع: کارگزاری آبان
نظر شما